Deze 20 beroepen worden het meest geraakt door AI

En hoe je daarmee omgaat als werkgever

Hoe ziet mijn baan er over tien jaar uit? Sinds de AI-revolutie heeft iedereen zich dat wel eens afgevraagd. Hoe functies zullen veranderen is ook een vraag die onderzoekers bezighoudt. In dit blog lees je welke 20 banen het meest beïnvloed worden door AI. En wat jou te doen staat als organisatie en HR-professional.

Hoe en welke banen veranderen heeft het Pew Research Center onderzocht. Dit Amerikaanse onderzoeksbureau publiceerde in 2023 een rapport over de functies die het minst en meest worden ‘blootgesteld’ aan AI. Het onderzoek is gehouden in de VS, maar de arbeidsmarkt en functies zijn vergelijkbaar als bij ons in Nederland. Dat maakt het onderzoek ook hier interessant.

Veel kantoorbanen veranderen  
Automatisering had voorheen vooral gevolgen voor banen met fysieke taken, zoals functies op de fabrieksvloer. Maar met de komst van AI is dat veranderd. AI kan namelijk functioneren als menselijk denkvermogen en daarmee ook kantoorbanen veranderen. Het onderzoek van Pew laat zien dat banen van hoogopgeleiden ruim twee keer zoveel beïnvloed worden door AI dan banen van werknemers met alleen een middelbareschooldiploma (27% vs. 12%).

Mensen in meest beïnvloede sectoren het positiefst
Kijken we naar sectoren, dan zien we dat AI vooral invloed heeft in beter betaalde sectoren waar een universitaire opleiding en analytische vaardigheden belangrijk zijn. Denk aan de informatie- en technologiesector, finance en zakelijke dienstverlening. Opvallend is dat werknemers in deze sectoren eerder hoopvol dan bezorgd zijn over AI. Zo zegt 32% van de werknemers in de informatie- en technologiesector dat AI hen meer zal helpen dan schaden, vergeleken met 11% die vooral negatieve gevolgen verwacht.

Beroepen die het meest veranderen door AI
Als ‘meest blootgesteld aan AI’ worden banen beschouwd waarbij kunstmatige intelligentie de belangrijkste taken volledig kan uitvoeren, of daarbij kan helpen. Denk aan taken als ‘informatie verkrijgen’ en ‘gegevens analyseren’. De 20 beroepen die hier het meest voor in aanmerking komen zijn volgens het onderzoek (in alfabetische volgorde):

• Administratief, boekhoudkundig en auditmedewerkers
• Belastingadviseurs
• Biologisch laboratoriummedewerkers
• Bouwkundig, civiel en andere tekenaars
• Commercieel en industrieel ontwerpers
• Computerhardware-ingenieurs
• Correctoren en tekstredacteurs
• Data entry-medewerkers
• Eigendomsrechtonderzoekers en documentcontroleurs
• Facturatie- en boekingsmedewerkers
• Gerechtsverslaggevers en simultaantolken
• Juridische griffiers
• Juridisch medewerkers en assistenten
• Kredietadviseurs en -medewerkers
• Kredietanalisten
• Medisch transcriptiemedewerkers
• Productie-, plannings- en coördinatiemedewerkers
• Salaris- en urenregistratiemedewerkers
• Telefonisten, inclusief antwoordservices
• Webdevelopers

Let wel: dit zijn de functies die het méést worden blootgesteld aan AI, het topje van de ijsberg dus. Naast dit rijtje zijn er nog tal van beroepen die veel met AI te maken krijgen. 

Vaardigheden die belangrijk worden
Voor genoemde beroepen, maar dus ook voor de vele functies die daar net onder vallen, wordt het noodzakelijk te kunnen werken met AI. En dat houdt meer in dan ervaring met tools als ChatGPT of automatisch notuleren in Teams.

‘AI-vaardig zijn’ vraagt om een aantal serieuze competenties, namelijk: creatief vermogen (hoe zet ik AI in, welke tool gebruik ik, welke prompt voer ik in), kritisch redeneren (klopt het wat AI ophoest, interpreteert de tool mijn vraag goed), aanpassingsvermogen (openstaan voor nieuwe tool en ontwikkelingen) en tenslotte digitaal geletterdheid, oftewel je kennis en ervaring met AI-toepassingen. Daarbij horen ook toepassingen binnen bestaande softwarepakketten.

Bij alle functies waarin AI een rol gaat spelen wordt het dus belangrijk om dergelijke ‘AI-competenties’ objectief te toetsen tijdens werving en selectie.

Wat jouw organisatie te doen staat
We mogen wel stellen dat AI de gemoederen bezighoudt op de werkvloer. Maar volgens een internationaal onderzoek van Indeed (2024), onder ruim 16.000 werknemers in vier continenten, heeft 9 op de 10 werknemers vertrouwen in hun aanpassingsvermogen en is de meerderheid optimistisch over meer technologie op het werk.

Het is aan organisaties en HR-afdelingen om proactief te handelen op een toekomst met AI én gebruik te maken van het enthousiasme dat nu overheerst. Probeer personeel daarom te betrekken bij de ontwikkelingen en communiceer transparant over AI. De eerste stap is een AI-ontwikkelprogramma waarin medewerkers thuis raken met het fenomeen, genoemde competenties ontwikkelen en aan de slag gaan met relevante toepassingen. Resultaat: geen koudwatervrees meer en werknemers die direct kunnen profiteren van de AI-mogelijkheden binnen hun functie.

To-do’s als HR-manager
Voor HR-managers is het bovendien belangrijk om de AI-ontwikkelingen te vertalen naar het werknemersbestand:

• Breng functies in kaart die sterk beïnvloed gaan worden door AI.
• Houd functieprofielen tegen het licht; sluiten ze aan bij een toekomst met AI?
• Ga na hoe AI kan ondersteunen in de organisatiestrategie.
• Maak het toetsen van ‘benodigde competenties voor werken met AI’ onderdeel van de werving en selectie.

En het mooie: bij deze taken kan AI je uitstekend helpen. Wil je weten hoe? Bel mij of stuur een DM op LinkedIn om samen te sparren.

Bronnen:
Indeed (2024). De toekomst van werk: wereldwijd onderzoek.
Pew Research Center (2023). Which U.S. Workers Are More Exposed to AI on Their Jobs?